Katalysator
Zeolieten
kunnen gebruikt worden als katalysator bij chemische reacties die in
hun inwendige ruimten plaats vinden. Een belangrijke groep reacties
vindt plaats in waterstofuitwisselende zeolieten, wiens
roostergebonden protonen een hoge zuurgraad veroorzaken. Dit wordt
gebruikt bij vele organische reacties zoals het kraken van ruwe
olie, isomerisatie, en het brandstofsyntheses.
Zeolieten kunnen ook toegepast worden als katalysator bij oxidaties
en reducties, meestal als er aan het rooster een metaal is
toegevoegd. Als voorbeeld geven we het gebruik van titanium ZSM-5
bij de productie van caprolactum en koperzeolieten bij NOx
ontledingen.
Al deze reactie maken gebruik van de unieke microscopische structuur
van zeolieten. De vorm en de afmeting van een porie van invloed is
op de reactie, ze regelen de toegang van reactanten en producten. Er
wordt vaak gezegd dat zeolieten vormgevoelige katalysatoren zijn. In
toenemende mate is de aandacht gericht op de fijnafstemming van de
eigenschappen van zeoliet om daardoor zeer specifieke synthese van
hoogwaardige chemicaliën mogelijk te maken voor de farmaceutische en
cosmetische industrie.